Thực phẩm chức năng - Nguy hiểm như dùng thuốc

  • Cập nhật : 09/06/2015

Nhiều người biết rõ dược phẩm có thể gây dị ứng nhưng sẽ ngạc nhiên khi biết thực phẩm chức năng cũng có nguy cơ đó, như mới đây có người dùng thực phẩm chức năng trị bệnh lupus ban đỏ và bị dị ứng rất nặng, phải nhập viện.

Bẫy dị ứng trong thực phẩm chức năng

Không tuỳ tiện dùng thực phẩm chức năng

Có lẽ do hai chữ “thực phẩm” trong tên gọi đã gây ngộ nhận rằng thực phẩm chức năng cũng hiền lành như thức ăn, thức uống dùng hàng ngày.

Thực phẩm chức năng là những chế phẩm bắt nguồn từ thực phẩm đã được thay đổi thành phần qua chế biến, bổ sung nhằm đưa đến tác dụng sinh lý nào đó có lợi cho sức khoẻ, ngoài cung cấp chất dinh dưỡng cơ bản. Trên nhãn, bao bì thực phẩm chức năng bắt buộc phải ghi rõ: “Đây không phải là thuốc và không được dùng để thay thế thuốc”.

Tuỳ vào mục đích đăng ký sản phẩm là thuốc hay thực phẩm chức năng mà các chế phẩm bào chế từ cùng một loại dược liệu sẽ được gọi với tên tương ứng. Trong nhiều trường hợp thực phẩm chức năng là trung gian giữa thực phẩm và thuốc.

Bản thân các dược thảo, chế phẩm bắt nguồn từ thực phẩm... hiện diện trong thực phẩm chức năng không gây dị ứng nhưng các tá dược hay chất bảo quản thì đều có nguy cơ đó, thậm chí gây dị ứng rất nặng (lưu ý, bất cứ thực phẩm chức năng nào cũng đều chứa tá dược và chất bảo quản!). Do đó, giống như thuốc, thực phẩm chức năng cũng gây dị ứng và trong trường hợp này có thể gọi là “dị ứng thuốc”.

Khi sử dụng thuốc bằng cách đưa thuốc hay thực phẩm chức năng (thậm chí là một số thức ăn kiểu như tôm, cua…) vào cơ thể, thuốc được xem là “chất lạ”. Phản ứng tự nhiên của cơ thể là chống lại chất lạ đó bằng những phản ứng gọi là phản ứng kháng nguyên – kháng thể.

Kháng nguyên chính là chất lạ còn kháng thể là các chất do bạch cầu sinh ra có tên immunoglobulin (Ig) với nhiều loại IgM, IgG, IgA, IgE… sẽ gắn vào kháng nguyên để vô hiệu hoá. Đối với một số người nhạy cảm, phản ứng kháng nguyên - kháng thể xảy ra mãnh liệt đưa đến rối loạn, gọi là dị ứng. Dị ứng thuốc hay dị ứng thực phẩm chức năng chính là phản ứng khác thường của cơ thể khi tiếp tục lần thứ hai hay những lần sau với một thuốc hay thực phẩm chức năng mà trong thành phần có tính chất gây dị ứng (chuyên môn gọi là dị nguyên).

Dị ứng có thể làm chết người

Dị ứng thuốc không phụ thuộc liều lượng nên sẽ xảy ra dị ứng dù thuốc hay thực phẩm chức năng dùng đúng liều hoặc thậm chí dùng rất ít, tức dưới liều chỉ định. Phản ứng dị ứng chỉ xảy ra ở một số ít bệnh nhân gọi là người dễ dị ứng, hoặc người có cơ địa dị ứng (đã bị viêm mũi dị ứng hay hen suyễn…) cho nên, có thuốc nhiều người dùng chẳng bị gì nhưng dùng ở người khác thì bị dị ứng.

Trong thuốc, ngoài dược chất còn có tá dược, chất bảo quản, tạp chất… người dùng thuốc có thể dị ứng với bất cứ thành phần nào. Tình trạng dị ứng sẽ biến mất với việc ngưng dùng thuốc.

Dị ứng thuốc hay thực phẩm chức năng biểu hiện bằng nhiều dạng. Nặng nhất là sốc phản vệ, với biểu hiện xanh tím tái, tụt huyết áp, loạn nhịp tim, truỵ tim mạch, có thể gây chết người. Hoặc nhẹ hơn ở nhiều nơi: trên da nổi mề đay, mẩn ngứa; trên hệ hô hấp khó thở, hen suyễn; trên hệ tiêu hoá đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy; trên mắt bị viêm đỏ kết mạc...

Dị ứng thuốc được phân loại thành bốn kiểu (gọi là týp 1, 2, 3, 4), trong đó “phản ứng tức thì kiểu phản vệ” (týp 1) xảy ra nhanh, khởi phát sau khi tiếp xúc thuốc khoảng 15 phút. Có phản ứng chậm hơn gọi là “phản ứng độc tế bào” (týp 2) với triệu chứng xuất hiện sau vài giờ, hoặc xuất hiện sau vài ngày như hội chứng Stevens-Johnson, hội chứng Lyell gây bong da, tróc niêm mạc như bỏng toàn thân... Lưu ý, không chỉ dùng dạng uống hay tiêm mới dễ bị dị ứng mà dùng dạng thuốc cho tác dụng tại chỗ như thuốc bôi ngoài da hay thuốc nhỏ mắt cũng bị dị ứng, đã từng có người dùng thuốc nhỏ mắt chứa sulfamid bị hội chứng Stevens-Johnson rất nặng.

Không tuỳ tiện dùng thực phẩm chức năng

Để phòng tránh dị ứng thuốc nói chung, kể cả thực phẩm chức năng, cần xem việc dùng các sản phẩm này là hệ trọng, chỉ dùng khi thật sự cần thiết và có hiểu biết tối thiểu về cách dùng, liều lượng, tính năng, tác dụng phụ. Nếu có nghi ngờ bệnh của mình nên đến bác sĩ khám để được chỉ định dùng đúng thuốc.

Với thực phẩm chức năng hay thuốc đông y cũng chỉ nên dùng khi thật sự cần thiết, tránh tuỳ tiện và luôn cảnh giác nguy cơ dị ứng xảy ra bất kỳ lúc nào. Riêng những trường hợp dùng thực phẩm chức năng hay thuốc đông y trị lupus ban đỏ là không xác đáng vì tới nay chưa có nghiên cứu nào chứng minh được hiệu quả rõ rệt trong điều trị lupus ban đỏ bằng những chế phẩm đó.

Khi đang dùng thuốc hay bất cứ thực phẩm chức năng nào, nếu xảy ra các phản ứng bất thường như ngứa, nổi mề đay, khó thở, hoặc cảm thấy rất khó chịu thì ngưng ngay, đến tái khám ở bác sĩ đã chỉ định thuốc để có hướng xử trí thích hợp.

Khi bị dị ứng loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào rồi thì tuyệt đối không dùng loại đó nữa. Khi đi khám bệnh hoặc mua thuốc phải thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết những loại thuốc và thực phẩm chức năng đã bị dị ứng trước đây và những loại thuốc đang dùng. Khi đó, bác sĩ và dược sĩ sẽ tránh cho dùng những thuốc hay thực phẩm chức năng gây nguy hại.

(Theo PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức // Sài Gòn tiếp thị)

Trở về
  • Thực phẩm chức năng: Giải thích A-Z1

    Thực phẩm chức năng: Giải thích A-Z

    Thực phẩm chức năng được mệnh danh như một loại “thần dược” đối với sức khoẻ, tuy nhiên xung quanh lợi ích, cách sử dụng, việc chọn mua.. thực phẩm chức năng mà vẫn có hàng “tá” những băn khoăn thắc mắc mà bạn cần được giải đáp để có thể sử dụng loại thực phẩm này một cách hiệu quả nhất

  • Những Đông dược cấm dùng trong thực phẩm chức năng2

    Những Đông dược cấm dùng trong thực phẩm chức năng

    Hiện nay, trong nhiều loại thực phẩm chức năng (TPCN) người ta thường bổ sung một số thảo dược. Vì thảo dược cũng là thuốc, nên tất nhiên cũng có thể dẫn tới tác dụng phụ ngoài sự mong muốn. Mặt khác, đông dược cũng có một số loại rất độc, nếu sử dụng trong TPCN có thể gây nên những hậu quả khó lường đối với sức khỏe và sinh mạng.

  • Điều cần biết về thực phẩm chức năng3

    Điều cần biết về thực phẩm chức năng

    Thời gian qua đã rộ lên những thông tin trái chiều nhau về thực phẩm chức năng. Cục ATVSTP (Bộ Y tế) đã có buổi hội thảo xung quanh vấn đề này.  

Chuyên trang phòng chữa bệnh

Bệnh Tim mạch - Máu

Bệnh cao huyết áp
Bệnh huyết áp thấp
Bệnh đột quỵ
Bệnh tim mạch vành
Xơ vữa động mạch
Nhồi máu cơ tim
Tai biến mạch máu não
Bệnh suy tim
Bệnh tim mạch
Bệnh thiếu máu
Bệnh máu nhiễm mỡ
Máu khó đông
Nhiễm trùng máu
Bệnh bạch cầu

Bệnh thận - tiết niệu

Bệnh tiểu đường
Bệnh suy thận
Bệnh sỏi thận
Bệnh viêm cầu thận
Viêm đường tiết niệu
Viêm tuyến tiền liệt

Bệnh phổi – hô hấp

Bệnh viêm phổi
Hen phế quản
Viêm phế quản
Bệnh hen suyễn
Bệnh bạch hầu
Bệnh đường hô hấp

Bệnh Gan mật

Bệnh viêm gan B
Viêm gan C
Viêm gan A
Bệnh xơ gan
Bệnh suy gan
Gan nhiễm mỡ
Bệnh sỏi mật
Viêm túi mật

Bệnh dạ dày - Tiêu hóa

Bệnh đau dạ dày
Viêm loát dạ dày tá tràng
Viêm thực quản
Bệnh khó tiêu
Bệnh trĩ
Bệnh táo bón
Rối loạn tiêu hóa
Viêm đại tràng
Viêm ruột thừa

Bệnh ung thư

Ung thư gan
Ung thư phổi
Ung thư dạ dày
Ung Thư thận
Ung thư máu
Ung thư xương
Ung thư vòm họng
Ung thư thực quản
Ung thư thanh quản
Ung thư tuyến giáp
Ung thư tá tràng
Ung thư tụy
Ung thư ruột
Ung thư đại tràng
Ung thư vú
Ung thư buồng trứng
Ung thư cổ tử cung
Ung thu tinh hoàn
Ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư da

Các loại bệnh khác

Bệnh sản khoa
Bệnh phụ khoa
Bệnh hiếm muộn
Bệnh nam khoa
Suy giảm miễn dịch
Sốt sốt huyết
Sốt rét
Sốt siêu vi
Sốt phát ban
Bệnh thương hàn
Bệnh sởi
Bệnh thủy đậu
Bệnh chân tay miệng
Bệnh đau bụng
Bệnh cảm cúm
Bệnh dịch hạch
Bệnh Rubella
Bệnh bại liệt
Rối loạn hệ miễn dịch
Bệnh rụng tóc
Bệnh hói đầu
Bệnh Down
Bệnh HIV-AIDS
Bệnh lây qua đường tình dục

Bệnh cơ xương khớp

Bệnh gout
Bệnh viêm khớp
Thoái hóa cột sống
Thoái hóa đốt sống cổ
Bệnh thoái hóa khớp
Thoát vị đĩa đệm
Viêm khớp dạng thấp
Bệnh phong thấp
Bệnh loãng xương
Bệnh gai cột sống
Bệnh đau lưng

Bệnh ngoài da

Bệnh nám da
Bệnh á sừng
Bệnh vảy nến
Bệnh chàm - Eczema
Bệnh mề đay
Bệnh da liễu
Bệnh hoa liễu
Bệnh vàng da
Bệnh mụn trứng cá
Bệnh giời leo – Zona
Bệnh nấm da
Viêm da thần kinh
Viêm da dị ứng

Bệnh răng hàm mặt

Sâu răng
Bệnh nha chu
Nhiệt miệng
Bệnh hôi miệng
Bệnh răng hàm mặt

Bệnh Tai mũi họng

Viêm xoang
Viêm họng
Viêm tai giữa
Chảy máu cam
Khiếm thính
Viêm mũi dị ứng
Viêm thanh quản
Viêm Amidan
Bệnh quai bị
Bệnh tai mũi họng

Bệnh về mắt

Cận thị
Viễn thị
Loạn thị
Lão thị
Khiếm thị
Tăng nhãn áp
Đau mắt đỏ
Đau mắt hột
Bệnh về mắt

Đầu não - Thần kinh

Bệnh đau đầu
Bệnh trầm cảm
Bệnh mất ngủ
Bệnh động kinh
Bệnh dại
Rối loạn tiền đình
Thiên đầu thống
Bệnh tự kỷ
Say tàu xe
Viêm màng não
Bại não
Tâm thần phân liệt
Rối loạn tâm thần
Rối loạn hành vi
Rối loạn nhân cách
Mất trí nhớ
Hoang tưởng ảo giác
Suy giảm trí nhớ
Stress - Căng thẳng
Mộng du
Ngất xỉu
Nói lắp
Chứng nghiện rượu
Bệnh Alzheimer
Bệnh Parkinson
Bệnh tâm thần
Bệnh thần kinh
Tăng động giảm chú ý
Run tay chân
Tinsuckhoe.com- Ads demo
tin suc khoe

Copyright © 2009 Tinsuckhoe.com. All rights reserved

Thông tin trên tinsuckhoe.com chỉ có tính chất tham khảo. Không tự ý áp dụng khi chưa hỏi kiến bác sĩ.

Liên hệ: 098 300 6168 (Mr. Mạnh Toàn)

Toàn bộ hệ thống được vận hành trên nền CIINS    
Thiết kế web và phát triển bởi WebDesign.vn